نکته قابل تامّل در اینجا این است که اگر این کار با موضوعات مورد علاقه شما شروع  شود ، اوقاتی توأم با سرگرمی و یادگیری بیشتر خواهید داشت و  با صرف وقت خود برای پروژه احساس خستگی نخواهید کرد . پس از همان ابتدا بهتر است از انتخاب موضوعاتی که مورد علاق? شما نیست پرهیز کنید تا پروژه علمی برایتان خسته کننده و ملال آور نشود .

·    وقتی یک موضوع کلّی را که مورد علاقه شماست پیدا کردید ، سؤالی را که می خواهید به آن پاسخ دهید طرح کنید . یک سؤال علمی معمولاً با کلماتی مثل : چگونه ، چه ، کِی ، چه کسی ، کدام ، چرا یا کجا شروع می شود . برای مثال اگر شما به موضوع روبات ها علاقمند هستید ، سؤال شما ممکن این باشد : " بازوی یک روبات برای بلند کردن یک وزنه چقدر نیروی الکتریکی مصرف می کند ؟ "

·    برای پروژه های آزمایش دقت کنید که آیا می توانید یک " آزمایش کنترل شده "  برای یافتن جواب سوالتان طراحی کنید؟ دریک آزمایش کنترل شده، فقط باید یک عامل ( متغیر ) را تغییر دهید ، و عوامل دیگر را که ممکن است روی آزمایش شما تاثیر بگذارند کنترل کنید ، تا آنها دخالتی نداشته باشند ؟ اگر نمی توانید یک آزمایش کنترل شده طراحی کنید ، پس باید سؤالتان را تغییر دهید .

·    سؤال پروژه علمی شما باید شامل عوامل یا خصوصیاتی باشد که  بتوانید به آسانی با یک کمیت عددی آنها را بسنجید . یا عوامل و خصوصیاتی که به آسانی فابل شناسایی باشند ، مثل رنگ ها .

·    لیست پروژه های غیر مجاز را بررسی کنید و اگر موضوع شما به بعضی از موارد این لیست نزدیک است ، بهتر این است که موضوع دیگری را انتخاب کنید تا اطمینان شما از دستیابی به موفقیت در نمایشگاه پروژه های علمی بیشتر شود .

سه گام برای شکل دهی سوال پروژه آزمایش :

1- یک موضوع را که به آن علاقمند هستید در نظر بگیرید :

برای مثال :

·        مردم

·        حیوانات

·        گیاهان

·        سنگ ها

·        فضا

·        آب و هوا

·        الکتریسیته

2- مطمئناً شما می توانید از هر کدام از این موضوعات ده ها پروژه طراحی کنید . حالا سعی کنید روی یک جنبه خاص از موضوع مورد نظرتان تمرکز کنید و سعی کنید یک سوال در باره آن مطرح کنید . سوالات علمی معمولاً با این کلمات شروع می شوند : چگونه ، چه ، کِی ، چه کسی ، کدام ، چرا یا کجا .   

برای مثال

·        مردم : چه عواملی بر سلیقه افراد در انتخاب تفریحات موثر است؟

·        حیوانات : چگونه می توان یک حیوان سیرک را به بهترین شکل تربیت کرد ؟

·        گیاهان : چگونه می توان از گیاهان به شکل بهتری در مقابل آفات محافظت کرد ؟

·        سنگ ها : رنگ های مختلف موجود در سنگ ها چه معنی خاصی دارند ؟

·        فضا : در آسمان شب چه یافت می شود ؟

·        آب و هوا : آب و هوا چگونه تغییر می کند ؟

·        الکتریسیته : یک باتری چگونه الکتریسیته تولید می کند ؟

3- تا اینجا خیلی به موضوع نزدیکتر شده ایم ، حالا روی همان ایده کار کنید اما خیلی جزئی تر و دقیق تر .

واقعاً دوست دارید چه چیزی را بسنجید یا نشان دهید ؟ به این فکر کنید که شما چه اطلاعات خاص و دقیقی را می توانید راجع به این ایده کشف کنید . در علم اطلاعاتی با اهمیت شمرده می شوند که دقیق و جزئی باشند .

·        مردم:آیا افراد راست دست و چپ دست به یک اندازه موسیقی ، سینما و باغ وحش را دوست دارند ؟

·        حیوانات : آیا مدت زمان دوره ی تربیت یک حیوان تفاوتی در تربیت نهایی او دارد ؟

·        گیاهان : آیا کشت همزمان لوبیا با یک گیاه دیگر می تواند لوبیا را از آفت سوسک محافظت کند ؟

·        سنگ ها : چگونه می توان وجود مواد معدنی خاص را در یک سنگ تعیین و نمایان ساخت ؟

·        فضا : تعداد شهاب سنگ ها در شب های مختلف چه نوساناتی دارد ؟

·        آب و هوا : آیا از تغییرات ابرها در آسمان می توان مه گرفتگی را پیش بینی کرد ؟

·        الکتریسیته : آیا یک باتری کهنه دوباره کار می کند ؟

 طبیعت و دنیای پیرامون یک لیست بزرگ از موضوعات در اختیارتان قرار داده است ! فقط کافی است فکر خودتان را به کار بیندازید و یکی را انتخاب کنید ... . اگرهم بخواهید می توانید برای پیدا کردن پروژه مورد علاقه خود از لیست پروژهای این کتاب استفاده نمایید . این لیست مجموعه وسیعی از ایده ها را در اختیار شما قرار می دهد که بعضی از آنها در حد یک دانش آموز دبیرستانی و حتی یک دانشجو است پس دقت کنید پروژه ای را انتخاب کنید که متناسب با توان و پایه تحصیلی دانش آموزتان باشد و نباید دانش آموزان را وادار به انتخاب و انجام پروژه هایی کنید که خارج از توان آنهاست .  

تذکر : پروژه های نمایش ، تحقیق و مدل از نظر ماهیتی شباهت زیادی به هم دارند و به آسانی به هم تبدیل می شوند لذا مرزهای این سه نوع پروژه بسیار به هم نزدیک است و ممکن است گاهی در تشخیص نوع آنها دچار مشکل شویم . در اینگونه موارد به هر نتیجه ای که رسیدید آن را ملاک عمل قرار داده و کار را ادامه دهید تا این موضوع لطمه ای به روند اجرای پروژه وارد نکند .

پروژه جابرابن حیان

new year 2014